Het VKRS festival, wat is dat? Video Killed The Radio Star* is het eerste Belgische festival gewijd aan de videoclip, maar het is niet enkel dat. Voor deze eerste editie brengt het festival een eerbetoon aan de videoclip door de verschillende combinaties van muziek met beeld in de spotlights te zetten. Via de conferenties en masterclass die zullen worden georganiseerd, wil het evenement ook een antwoord bieden op de vraag: moet een muzikant of band echt een videoclip hebben om door te breken?

*In 1981 introduceerde de release van een videoclip van de Buggles het gloednieuwe Amerikaanse tv-kanaal MTV: Video Killed The Radio Star.

Maxime Pistorio, regisseur, en Fanny De Marco zijn de organisatoren van deze eerste editie, die plaatsvindt van 9 tot 11 mei in Riches-Claires theater en Cinema Palace.

Hoe zijn jullie op het idee gekomen om een festival zoals VKRS te organiseren?

Fanny: Ik heb een tijdlang gewerkt voor een jazzlabel en waar bezig was met het promoten van muzikanten, en daar heb ik gemerkt dat heel wat bands geen contacten hadden met videografen en/of niet wisten waar ze die moesten gaan zoeken. Ik kwam dan op het idee om een soort ontmoetingsmoment te creëren waar regisseurs en muzikanten elkaar kunnen leren kennen. Dit idee pitchte ik bij Eric de Staercke, directeur van het Riches-Claires theater, en hij stelde mij voor aan Maxime, die regisseur én muzikant is, en al verschillende doe-het-zelf videoclips gemaakt heeft. Daaruit is het plan ontstaan om een festival te organiseren met verschillende invalshoeken: een “speed clipping” wedstrijd, vertoningen van clips in het kader van een nationale competitie ’s avonds, een dag gewijd aan conferenties en een dag waarop workshops worden georganiseerd, en als afsluiter de prijsuitreiking in cinema Palace.

Wat is “speed clipping”?

Maxime: Speed clipping lijkt een beetje op speeddaten, waarbij muziekgroepen, regisseurs, filmmonteurs en acteurs elkaar aan de vooravond van het festival leren kennen, nadat ze zich hier vooraf kandidaat voor hebben gesteld. Op basis van loting worden vijf teams samengesteld, bestaande uit muzikanten, acteurs en regisseurs, die slechts drie dagen de tijd krijgen om een videoclip op te nemen en volledig te monteren. Tijdens de laatste avond van het festival worden die videoclips dan vertoond in cinema Palace. Als onderdeel van de wedstrijd reiken we aan het einde van de avond een prijs uit voor de beste productie, het beste beeld en de beste montage, en daarnaast wordt er ook een publieksprijs uitgereikt.

Wat houdt die nationale competitie in?

Fanny: We hebben dus een nationale competitie gelanceerd in de vorm van een oproep tot kandidaatstelling, en als reactie daarop kregen we bijna 150 kandidaturen binnen. Daaruit selecteerden we er dertig voor het festival, en elke avond staat een projectie gepland. De laatste avond, zaterdag 11 mei, zullen de bekroonde clips worden uitgezonden in Cinema Palace. Er zullen twee prijzen worden uitgereikt door een jury, alsook één publieksprijs en één speciale prijs voor beste acteur of actrice door PlayRight.

Op basis van welke criteria hebben jullie een selectie gemaakt uit de inzendingen?

Maxime: Het voltallige festivalteam heeft zich daarvoor ingezet. Eerst werden alle clips geëlimineerd die niet professioneel genoeg leken, en daarna hebben we geprobeerd om een zekere diversiteit te garanderen betreffende de esthetiek en besproken thema’s van de videoclips. Dat betekent dat heel wat muziekstijlen vertegenwoordigd zijn in de selectie. We realiseerden ons ook heel snel dat het niet altijd gemakkelijk was om ons niet te focussen op de muziek wanneer we een clip bekeken. Het festival draait rond videoclips, dus we willen daarop de focus leggen, niet op de muziek. Uiteindelijk deden we een tweede screening waarbij we vooral de uitvoering, het idee en de samenhang tussen beeld en muziek hebben beoordeeld.

Zijn jullie van mening dat een muzikant of band die geen videoclip heeft, niet kan (blijven) bestaan?

Fanny: Ik denk dat mensen de dag van vandaag nog steeds de neiging hebben om via YouTube muziek te luisteren, ondanks het succes van applicaties zoals Spotify en Deezer. En het hoeft niet gezegd te worden dat we een publiek sneller kunnen boeien met een videoclip dan met een afbeelding van de cover van hun album.

Maxime: Bij het maken van videoclips zijn er quasi geen regels, en dat is het leuke eraan. Je kan je creativiteit de vrije loop laten. Er zijn geen verplichtingen en je kan verzinnen wat je maar wil. Persoonlijk maak ik bijvoorbeeld graag stomme films die een verhaal vertellen. Maar er zijn andere benaderingen die dan bijvoorbeeld meer op esthetiek gericht zijn. Met een videoclip kan je doen wat je wil, er zijn manieren om een verhaal te vertellen.

Wat is de gemiddelde kost van een videoclip?

Maxime: Als iedereen correct betaald zou worden, zou de kost van een clip tussen de €15.000 en €20.000 bedragen. Maar in praktijk nemen we meestal een clip op voor ongeveer…€500, waarmee we enkel de kosten van broodjes, transport en de eventuele kostuums betalen, en een oogje toeknijpen wat verzekering betreft…Niettegenstaande is er onder artiesten een grote vraag naar videoclips, en dat wordt nog maar eens bewezen door het grote aantal kandidaturen die we hebben binnengekregen.

Betekent dit dat er regisseurs zijn die enkel videoclips willen maken?

Fanny: Het gaat meer over productiebedrijven, reclamebureaus of booking agencies die zich in de industrie komen vermengen.

Maxime: Maar op dit moment is er geen echt systeem actief in België. Vaak zijn het reclameproducenten die clips maken, en af en toe filmproducers. Voor videoclips is er nooit een agent. Nooit. Of ja, één op tweehonderd keer is er een agent bij betrokken. Wanneer een producer een clip maakt, is het meestal om te experimenteren, om een team uit te testen, om een kans te geven aan een regisseur, etc. Kortom, er schuilt meestal een onderliggende reden achter. Dit betekent dat de clip meestal gewoon tot stand komt doordat er een enthousiast team is dat iets heel spontaan creëert. Dat levert geweldige resultaten op, maar strikt genomen bestaat er dus geen ‘videoclip industrie’ in België. Het is allemaal improvisatie.

Is dat de reden waarom jullie specifieke ontmoetingen willen creëren tussen regisseurs en muzikanten?

Maxime: Inderdaad! Ons idee is om een moment te creëren waarop professionals elkaar kunnen ontmoeten. Maar daarbovenop willen we ook twee ronde tafels organiseren, gevolgd door een conferentie. De eerste ronde tafel zal meer gericht zijn op de productie, en zal geleid worden door een regisseur, producer of een platenbaas. De tweede ronde tafel zal gaan over de digitale strategie: wat moeten we doen om online te ‘bestaan’ vandaag de dag? Is de videoclip een goede manier om dat bestaan te garanderen? Tot slot komt ook Patrice Blouin, criticus bij Inrockuptibles (Frans Cultureel tijdschrift),een lezing geven over “de ontembaarheid van de videoclip”.

Fanny: En de mogelijkheden van video en muziek onderzoeken blijft niet louter bij projecties en conferenties, we trekken deze lijn door over het gehele festival. Donderdagavond verwelkomen we June Peduzzi, een digitale scenograaf. Vrijdagavond vindt een Ciné-concert plaats van de band We Stood Like Kings, die een nieuwe soundtrack heeft gemaakt voor de documentaire Koyaanisqatsi van Godfrey Reggio, geproduceerd door Francis Ford Coppola in 1982 (toen met muziek gecomponeerd door Philip Glass). En op zaterdagavond krijgt Dwelllll Project carte blanche, een duo dat VJ’t en een montage van verschillende filmfragmenten zal tonen.

Kunnen jullie wat meer uitleg geven over de focus op Quebec?

Maxime: We zouden graag elk jaar een reeks clips tonen die in een ander land werden gemaakt. Dit jaar kozen we voor Quebec, dus we zullen een aantal producties uit Quebec uitzenden. Wat me opviel uit de Canadese producties die we ontdekten, was dat de thema’s die ze behandelen gelijkaardig zijn met de gangbare thema’s in Belgische videoclips.  Belgen filmen nogal graag roadtrips door de Ardennen, en artiesten in Quebec filmen dan weer graag roadtrips door Gaspésie (schiereiland in het zuidoosten van de provincie Quebec).

Fanny: Er zijn inderdaad veel gelijkenissen. In de ingezonden producties merkten we dat de clips grotendeels gefocust waren op de familie, natuur, het milieu, etc… We vinden dezelfde focus terug in de Belgische inzendingen. De Canadese producties zullen tijdens de laatste dag worden vertoond.

Dit is de eerste editie van het festival, wat zijn jullie ambities naar de toekomst toe?

Maxime: Toen we de programmatie van het festival aan het maken waren, betrapten we er ons vaak op dat we zeiden “dat is veel te moeilijk, laten we dat houden voor volgend jaar”. Maar we zullen wel zien als deze editie van het festival achter de rug is. We mogen trouwens niet vergeten dat soort videoclipfestival en alles errond een primeur is in België. Het zou geweldig zijn mochten we voor de volgende editie een partner zoals RTBF hebben, die zich ertoe verbindt om de winnende clips uit te zenden. Dat zou een mooie beloning zijn voor de artiesten.

Welke steun kregen jullie om dit festival te financieren?

Fanny: Van het Riches-Claires theater mogen we gratis hun grote zaal en een deel van hun team gebruiken, dus we kunnen wel stellen dat zij het VKRS festival grotendeels mogelijk hebben gemaakt. Van de stad Brussel ontvingen we subsidies, voor promotie van het imago van Brussel. We kregen ook steun van PlayRight+ voor het uitreiken van een prijs voor een acteur en voor het festival zelf, evenals van Amplo en Screen Brussels.

Maxime: Al deze partners maken de organisatie van het festival dit jaar mogelijk. Wat ons betreft, wij doen dit momenteel op vrijwillige basis, dus we werken onder dezelfde voorwaarden als bij het maken van videoclips (lacht).

• Het festival vindt plaats van 9 tot 11 mei 2019 in het Riches-Claires theater en Cinema Palace.
• Programmatie & details: http://www.vkrs.be/
• Event Facebook.