Kort en eenvoudig uitgelegd: het naburig recht ontstaat wanneer een artiest (muzikant, acteur, danser, variété- of circusartiest) meewerkt aan de uitvoering van een werk. Wanneer de opname van die uitvoering verspreid, uitgezonden of gekopieerd wordt, heeft die artiest recht op een vergoeding. Het naburige recht van de artiest ontstaat dus op het moment van de uitvoering.
Om te bepalen of je prestatie wordt beschouwd als een artistieke prestatie van een uitvoerende kunstenaar (en dus naburige rechten kan opleveren), geeft de wet een aantal criteria mee. Er moet sprake zijn van een werk dat vatbaar is voor auteursrechtelijke bescherming en wordt uitgevoerd door:
Op welke manier je het ook uitvoert, je prestatie wordt dan beschouwd als een artistieke prestatie.
Niet alle artistieke prestaties vallen hieronder.